De Waddenzee is een van Nederlands grootste natuurgebieden. Samen met de Waddeneilanden trekt het jaarlijks meer dan een miljoen toeristen. Het is ook het gebied waar miljoenen dieren leven. Helaas bedreigt plastic afval de natuur en de dieren in dit gebied.
Test je kennis over plastic afval op de Waddenzee
Het Wereld Natuur Fonds schat dat er wereldwijd elk jaar 11 miljoen ton plastic afval in zeeën en oceanen terecht komt. Dat is evenveel als 1.100.000.000.000 (1.100 miljard) plastic flesjes van 500 ml. Maar hoe groot is het plastic afval probleem in de Waddenzee? Weet jij waarom het zo belangrijk is dat de Waddenzee schoon is en blijft? En weet jij wat zeemeerminnentranen zijn?
Doe nu de plastic Waddensoepquiz en ontdek het antwoord op deze vragen.
- De Waddenzee wordt ook wel de kraamkamer van de zee genoemd. Waarom?
- Omdat zeehonden hier hun jongen krijgen.
- Omdat veel vissoorten hier paren en de jonge visjes er opgroeien voordat ze verder trekken naar bijvoorbeeld de Noordzee
- Omdat het wad boordevol voedsel zit voor allerlei dieren.
Het goede antwoord is: B
De Waddenzee is het grootste gebied ter wereld waar een deel van de zee twee keer per dag droogvalt bij eb. Het heeft daardoor een uniek ecosysteem. Vooral voor vissen is het een ideale omgeving. Maar de andere twee antwoorden zijn ook goed. Vogels broeden in het waddengebied en vinden er voedsel, voordat ze verder vliegen naar andere delen van de wereld. En je hebt vast wel eens een foto van zonnende zeehonden op de zandbank gezien.
- Waarom is plastic afval in de Waddenzee een probleem?
- Het is schadelijk voor de natuur.
- Omdat vissen plastic deeltjes binnen krijgen en wij deze vissen eten.
- Omdat dieren stikken in plastic deeltjes of verstrikt raken in oude visnetten en hierdoor sterven.
Alle antwoorden zijn goed.
Plastic is schadelijk voor dieren en planten en bevat soms giftige stoffen.
Grotere stukken plastic vallen in het zeewater uiteen tot micro plasticdeeltjes. Vissen en andere zeedieren zuigen deze op met het zeewater. Zo komt er plastic in de voedselketen terecht.
En als er te weinig kleine diertjes zijn, is er niet genoeg voedsel voor grotere dieren, waardoor ze verhongeren.
- De top 3 van afval in de Waddenzee bestaat uit afval van de visserij, consumenten en materiaal voor natuurherstel. Wat is de juiste volgorde?
- Consumentenafval, visserijafval, natuurherstelmateriaal
- Visserijafval, natuurherstelmateriaal, consumentenafval
- Visserijafval, consumentenafval, natuurherstelmateriaal
Het goede antwoord is: A
Onderzoek op het onbewoonde eiland Griend laat zien dat het meeste afval van consumenten komt. Daarna komt visserijafval en als derde natuurherstelmateriaal.
Denk bij consumentenafval aan afval dat je normaal gesproken in de vuilniszak gooit, zoals etensverpakkingen en dopjes van plastic flessen. Het grootste deel van het plastic in de Waddenzee komt uit Nederland.
- Waar komt het afval in de Waddenzee vandaan?
- Van de kust
- Uit rivieren die uitmonden in de Waddenzee
- Van de visserij
Het goede antwoord is: A
Het meeste plastic afval komt vanaf de kust, ongeveer 60%. De visserij zorgt voor 18%, dit zijn vooral oude visnetten. Ongeveer 12% van het afval stroomt via rivieren als de Eems, Wezer, Elbe en de IJssel de Waddenzee in. Het meeste plastic komt uit het zuidwesten de Waddenzee binnen, omdat de Noordzee tegen de klok instroomt.
- Sigarettenpeuken staan in de top 5 van zwerfafval op het land en zijn schadelijk omdat ze voor 95% uit plastic bestaan. Ook bevatten ze giftige stoffen als kwik, nicotine en lood. Waarom vind je geen sigarettenpeuken op zandplaten en onbewoonde eilandjes in de Waddenzee, maar wel op de stranden aan de Noordzee?
- De sigarettenpeuken zijn al vergaan tegen de tijd dat ze aanspoelen op de onbewoonde eilandjes en zandplaten in de Waddenzee.
- De peuken op het strand zijn vooral afkomstig van toeristen. Toeristen mogen niet op de zandplaten of onbewoonde eilandjes in de Waddenzee komen.
- De bemanning van schepen die op de Noordzee varen rookt vaker shag dan filtersigaretten.
Het goede antwoord is: B
Tijdens de Boskalis Beach Cleanup in 2021 zijn langs de Noordzee stranden 57.772 sigarettenpeuken gevonden (Stichting de Noordzee, 2021). Op drie onbewoonde eilandjes in de Waddenzee zijn geen sigarettenpeuken gevonden. Dat komt waarschijnlijk doordat de zandplaten niet toegankelijk zijn voor toeristen. De Noordzeestranden zijn dat wel. Daarnaast rookt de bemanning van langsvarende schepen op de Noordzee vaker shag dan filtersigaretten.
- Begin 2019 lagen de stranden van Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog bezaaid met afval, omdat één van de grootste containerschepen ter wereld een aantal containers verloor. Hoeveel containers verloor de MSC Zoë?
- 112
- 342
- 431
Het goede antwoord is: B
Hierdoor kwam 3,5 miljoen kilo aan allerlei spullen in zee terecht. Van tandenborstels tot matrassen, van ledlampen tot speelgoed. Jutters, loonbedrijven maar ook burgers ruimden het afval op. De veerdiensten naar de eilanden boden mensen die kwamen helpen met opruimen een gratis overtocht aan. Fryslân Dok maakte een documentaire over de ramp. Klik hier voor de documentaire.
- Er vallen vaker containers van schepen. Dit zorgt in één klap voor een grote hoeveelheid afval. Hoeveel containers vallen er wereldwijd er per jaar in zee?
- 1012
- 2547
- 3113
Het goede antwoord is: C
In 2020 en 2021 vielen er gemiddeld 3113 containers van boord. Dit zijn cijfers van de World Shipping Council. Niet alles wat op zee gebeurt wordt geregistreerd. Het werkelijke aantal containers dat in zee terecht komt is waarschijnlijk groter.
- Hoeveel afval van de MSC Zoë ligt er nog in de Noordzee?
- 0,5 miljoen kilo
- 1 miljoen kilo
- 1,5 miljoen kilo
Het goede antwoord is: B
Volgens Veiligheidsregio Fryslân was er een jaar na de ramp ongeveer 2,5 miljoen kilo afval opgeruimd.
CleanUpXL is een initiatief van drie natuur- en milieuorganisaties. Zij stelden zich tot doel om minstens 800.000 kilo van het nog achtergebleven afval te bergen. Tot nu toe is er 280.000 kilo opgeruimd door duikers en professionele bergers.
- Wat zijn zeemeerminnentranen?
- Kleine bolletjes plastic
- Restjes paraffine (paraffine is een restproduct van aardolie, dat schepen op zee lozen)
- Minikwalletjes
Het goede antwoord is: A
Een aantal containers van de MSC Zoë zat vol met kleine bolletjes plastic, ook wel nurdels, pallets of granulaat genoemd. Deze waren bedoeld voor recyclingbedrijven die de bolletjes omsmelten en er nieuwe producten van maken.
- Waarom zijn zeemeerminnentranen zo schadelijk?
- Zeedieren en vogels eten deze stukjes microplastic, omdat ze denken dat het eten is.
- De bolletjes zijn moeilijk op te ruimen doordat ze zo klein zijn.
- Beide antwoorden zijn goed.
Het goede antwoord is: C
Beide antwoorden zijn goed. Vogels en zeedieren eten de gekleurde plastic bolletjes of zuigen ze op met het zeewater. Hierdoor raken hun magen vol en verhongeren ze. Of ze worden vergiftigd.
Doordat de bolletjes zo klein zijn, soms maar een halve millimeter groot, zijn ze moeilijk op te ruimen.
- Wat is de meest effectieve manier om afval op zee tegen te gaan?
- Koop minder spullen.
- Was synthetische kleding zo min mogelijk.
- Gebruik minder wegwerpplastic.
Het goede antwoord is: A
Wist je dat 90% van alle producten over zee naar Nederland komt? Door minder spullen te kopen is er minder afval en minder kans dat het in zee terecht komt. Antwoord B en C zijn natuurlijk ook goed.
- Wil jij weten hoe je kunt helpen de Waddenzee zo schoon mogelijk te houden?
- Ja
- Nee
Nee è Einde quiz + deze mededeling: Bedankt voor het maken van de quiz. We hopen dat je er iets van hebt geleerd.
Ja è Wat leuk dat je meer wilt weten. Hieronder staan drie voorbeelden van activiteiten waarmee je helpt de Waddenzee schoon te houden.
Organiseer een Wadden Cleanup bedrijfsuitje
Maak een verschil voor het waddengebied met je bedrijf, vrienden of familie.
Een Wadden Cleanup is nuttig én een ontzettend leuk uitje voor een groep: je bent lekker buiten in de mooiste natuur, actief bezig met elkaar én je kijkt er als team met een voldaan gevoel op terug. Klik hier voor meer informatie.
Ga ploggen of plandelen
Ploggen is een combinatie joggen en afval opruimen. Het woord komt van ‘plocka upp’ en ‘jogga’, Zweeds voor ophalen en joggen. Is hardlopen te intensief? Dan kun je ook plandelen. Dat is ploggen op wandeltempo. Het enige wat je nodig hebt is een tas of vuilniszak. Oja, en eventueel hardloop- of wandelschoenen.
Ga milieujutten of doe mee aan de Beach Clean Up of World Clean Up Day
Op de waddeneilanden organiseren verschillende organisaties jutexcursies. Zoek op milieujutten en je vindt diverse activiteiten.
Of doe mee aan één van de jaarlijkse Clean Ups.
Elk jaar in augustus organiseert Boskalis de Beach Clean Up Tour. In 15 dagen ruimen vrijwilligers de hele Noordzeekust op.
IVN Natuureducatie organiseert elk jaar in september de World Clean Up Day. Dan zijn er overal in Nederland opruimacties, ook bij jou in de buurt.